– Det er veldig motiverande å sjå at det nyttar, seier Hans-Egil Larsen. Han har jobba med Bergen–Arna-prosjektet sidan 2012, og no kan han endeleg sjå at det nye dobbeltsporet gir den effekten det var tiltenkt. Punktlegsheita for lokaltoga gjennom Ulriken ligg jamt på over 99 prosent, og dagane med alle lokaltog i rute blir stadig fleire.

Foto: Njål Svingheim

– I ei tid med nok av utfordringar på jernbanen er det ekstra viktig at vi har prosjekt som viser at det nyttar å byggje nytt for å få opp både kapasitet og standard, seier Larsen. – Det er ekstra moro å sjå korleis dette prosjektet lengst i vest på Bergensbanen også bidreg til å løfte punktlegheita samla sett for heile banen, legg han til. Både lokaltoga, regiontoga på Vossebanen og fjerntrafikken kan vise til ei betring i punktlegheita gjennom siste halvår. Også godstrafikken nyt sjølvsagt godt av dei same tiltaka.

Vekst i trafikken

– Vi har hatt ein fin vekst i trafikken på både Vossebanen og Arnapendelen gjennom 2024, seier direktør i Vy Tog Vest, Yvonne Torgersen Hetlevik. Nyleg tilpassa også kollektivselskapet Skyss bussrutene sine betre til togtidene på Arna, så det grepet vil vi først sjå effekten av litt seinare. – Vi gler oss no til å dukke ned i tala og finne fram til kvifor vi opplever denne veksten. Vi skal då sjå på både tilbodsforbetringa, befolkningsveksten, korrespondansen og forholdet til andre transportmiddel på lokal- og regiontogstrekninga, seier ho.

Foto: Njål Svingheim

Tredelt spor for betre bane

Foto: Njål Svingheim

I prosjektorganisasjonen i Bergen er det ei felles oppfatning av kva som er rett medisin for å oppnå betre resultat for passasjerar og gods. – Vi er trygge på at vi er på rett spor med planane for Bergensbanen framover, seier Hans-Egil Larsen. Forutan kjempeprosjektet med nytt dobbeltspor vidare frå Arna til Stanghelle som no ventes å få oppstart (sjå eigen sak), så er det mykje på gang av tiltak på heile banen, seier han. Gjennom dei avtalte effektpakkane vi har med Jernbanedirektoratet blir det lagt opp til auka kapasitet ved å byggje fleire nye kryssingsspor, utvikling av stasjonane og styrking av vedlikehaldet for ein meir robust bane. – Ved å byggje nye dobbeltspor, fleire kryssingsspor og styrkje vedlikehaldsinnsatsen vil vi få både plass til fleire tog og eit påliteleg togtilbod. – Vi ser at det hjelper, men det tek tid, legg Larsen til.

Kapasiteten skal opp

Det er særleg to store effektpakkar som til saman vil leggje til rette for ein mykje betre kapasitet på Bergensbanen. Den eine pakka sorterer under tiltak for å styrke godstrafikken, medan den andre høyrer under tiltak for regiontogtrafikken Bergen–Myrdal. – Til saman utgjer dette heile åtte nye og forlengde kryssingsspor, fortel Larsen.  Det skal byggjast heilt nye kryssingsspor ved Ygre mellom Voss og Urdland, og ved Vieren mellom Mjølfjell og Myrdal. Desse kryssingsspora vil halvere to lange blokkstrekningar og dermed gi gode bidrag til både kapasitet og punktlegheit. På Dale, Urdland, Mjølfjell, Ustaoset, Veme og Sandermosen skal kryssingsspora forlengjast. Sandermosen ligg på Gjøvikbanen, men er like fullt viktig for godstoga på Bergensbanen. Prosjekteringa av kryssingspora er i full gang, og bygginga vil skje når det kjem pengar. 

Illustrasjon: Bane NOR

Betre stasjonar og nye fjerntog

Det største stasjonsutviklingsprosjektet på Bergensbanen er modernisering og ombygging av Myrdal stasjon. Flåmsbana har rundt ein million passasjerar kvart år, og mange av dei byter tog på Myrdal. Det er eit stort behov for betre tilgjengelegheit, betre kapasitet på andre fasilitetar og ikkje minst betre tryggleik på stasjonen. Derfor skal Myrdal byggjast om med nye plattformer, undergang under spora og nye bygningar på plattformene. I fjor vart føresetnaden for å kunne modernisere stasjonen på Myrdal fullført. Då var den omfattande rassikringa av fjellsida over stasjonen ferdig. Målet er å komme i gang med bygging av ein meir moderne stasjon på Myrdal i 2026, med ei anteken byggjetid på to–tre år. Bergensbanen er den første strekninga som skal få nye fjerntog, og det er nødvendig å tilpasse ein del av stasjonane i forhold til desse. Både Haugastøl, Ål, Gol og Nesbyen stasjonar har behov for nye, høgare og lengre plattformer som er tilpassa nye fjerntog. Prosjekta er i oppstartfasen og skal vere ferdige i løpet av 2026-27.

Punktlegheit på Bergensbanen

Talet på avgangar Bergen–Arna vart frå mai 2024 auka frå 26 til 66 tog på kvardagar.

	2024	2023
L4 Bergen–Arna	99,3	96,0
R40 Bergen–Voss–Myrdal	83,0	82,5
F4 Bergensbanen	73,4	71,7
R45 Flåmsbana	85,3	82,9